Zeggen dat de beschikbaarheid van online documenten een revolutie heeft betekend voor de genealogie, is nog zwak uitgedrukt. Niet zo lang geleden kon het maanden of zelfs jaren duren om alle informatie te verzamelen die u nu op een vrije middag bij elkaar sprokkelt door online te surfen, al nippend van uw koffie aan uw bureau. Documenten met volkstellingen, geboorteaktes, foto‘s, naturalisatiedocumenten — er is zo veel beschikbaar met soms letterlijk één druk op een knop.
Voor nieuwe genealogen kan voor de eerste keer online gaan aanvoelen als het bezoeken van een overvloedige buffettafel, vol aanlokkelijke lekkernijen. Toen er nog niet zo veel informatie kant-en-klaar beschikbaar was — toen we nog fysiek naar een archief of bibliotheek moesten gaan om dingen te vinden — waren er minder kansen om uw stamboom te vullen met slechte informatie. Vandaag de dag is er zo veel beschikbaar, dat het ontzettend verleidelijk is om elk document en elke aangeboden Smart Match™ online aan te pakken en aan uw stamboom te hangen. Poef! U hebt uw stamboom helemaal teruggeleid tot Adam en Eva!
Was het maar zo eenvoudig.
Een grote boom met duizenden personen kan er aan de oppervlakte wel heel indrukwekkend uitzien, maar als de boom vol zit met onbetrouwbare informatie en met personen die uiteindelijk niet echt familie zijn, maakt het niet uit hoe groot hij is.
Hoe u uw boom met goede informatie kunt vullen?
Professionele genealogen hebben duidelijke normen voor het uitvoeren van onderzoek. De professionele bijbel, Genealogy Standards genaamd, uitgegeven door de Board for Certification of Genealogists, bevat een protocol van vijf punten die ook de norm voor genealogisch bewijs wordt genoemd. Hoewel het onrealistisch lijkt om elke casual gebruiker die aan een online stamboom werkt te dwingen om zich aan die professionele norm te houden, helemaal als die net begint, is het zeker de moeite waard om te kijken wat de Genealogical Proof Standard inhoudt en hoe beginners ervan kunnen leren.
-
Voer een redelijk uitgebreide zoekopdracht uit:
Dit betekent dat u – binnen het redelijke – alle mogelijkheden moet gebruiken om de informatie te vinden waarnaar u zoekt. U moet bekend raken met de documenten die beschikbaar zijn en waar u die kunt vinden. Voor beginners is het belangrijk om te begrijpen dat hoewel MyHeritage meer dan 9,8 miljard documenten bevat, en het vrijwel zeker is dat u iets vindt waarnaar u zoekt, niet elk document dat u nodig hebt online te vinden is.
Vaak neemt men onterecht aan dat alles wat u nodig hebt tevoorschijn komt zodra u op “alle documenten doorzoeken” hebt geklikt, waardoor fouten worden gemaakt: Als een zoekopdracht een document oplevert dat lijkt op het document dat de zoeker wil hebben, neemt deze aan dat het dat document wel moet zijn omdat hij of zij zich niet realiseert dat het juiste nog niet is geïndexeerd of online beschikbaar is.
Als u zoekt naar een geboorteakte van uw overgrootvader John Williams, waarvan u denkt dat die is geboren in New York in 1907, moet u er niet meteen vanuit gaan dat de eerste geboorteakte die u ziet met die naam, de juiste is. Want mogelijk waren er wel drie — of 13! of 30! — John Williamsen die in New York zijn geboren in dat jaar. Welke specifieke informatie komt overeen met eerder bevestigde informatie over uw John Williams en suggereert dat een bepaald document aan uw stamboom kan worden toegevoegd? Namen van ouders? Geboorteplaats ouders? Adres? Geboortedatum?
-
Gebruik complete en nauwkeurige bronvermeldingen:
Eenvoudig gezegd: u moet aangeven waar uw informatie vandaan kwam en betrouwbare bronnen gebruiken. Iedereen die uw stamboom bekijkt, zou uw zoekopdracht moeten kunnen nadoen en dezelfde informatie vinden van dezelfde bron.
Voor beginners is het cruciaal om te onthouden dat stambomen van andere gebruikers niet noodzakelijk meetellen als betrouwbare bronnen. Nieuwelingen kunnen overijverig zijn als het gaat om bevestiging van Smart Matches™ voor de stambomen van anderen. Misschien heeft die persoon al wat zwaar werk verricht en wat verre takken van uw familie geschetst. Door een match te bevestigen, worden al die nieuwe personen automatisch toegevoegd aan uw stamboom, wat bevredigend kan zijn. Maar soms betekent het dat u onbedoeld veel fouten importeert en opneemt in het proces.
Onthoud dat stambomen net zo goed zijn als de makers ervan. Sommige zijn de moeite waard om te kopiëren en andere zeker niet. Evalueer hoe goed de informatie is in de stamboom van de andere gebruiker. Is de bron goed gedocumenteerd? Is hij logisch? Heeft de maker een legitieme connectie met de familie in kwestie? Let daarop voordat u de informatie opneemt in uw eigen stamboom.
-
Voer een uitgebreide analyse uit en bewijs de correlatie:
U moet de informatie die u hebt gevonden besturen en interpreteren. Hoe goed zijn de bronnen die u hebt? Hoe betrouwbaar is de informatie die ze bevatten? Hoe hebt u de informatie verkregen en van wie? Tot welke volgende stappen in het onderzoek of conclusies heeft het u geleid?
Als u informatie gebruikt van een overlijdensakte, bijvoorbeeld, moet u nadenken over wie deze heeft ingevuld. Een familielid is mogelijk een veel betrouwbaardere bron voor de naam van de ouders van haar overleden partner – die ze mogelijk ook heeft gekend – dan een kind dat is geboren nadat ze overleden. Een overlijdensakte die is ingevuld door de begrafenisondernemer is minder betrouwbaar dan die is ingevuld door een familielid. En de informatie op een overlijdensakte, vaak ingevuld onder druk door intens verdrietige familieleden, is over het algemeen minder betrouwbaar dan de informatie op een geboorteakte.
-
Los conflicterende informatie op
Een lastige, maar we komen allemaal informatie tegen die niet klopt: Bij de ene volkstelling wordt beweerd dat uw over-overgrootvader werd geboren in Zwitserland in 1835; bij de volgende staat dat hij in New York werd geboren in 1838. U moet nadenken over de stappen die u hebt gezet om te bepalen welke informatie beter klopt dan de andere — misschien is er eerder bewijs dat hij Zwitsers was, inclusief, bijvoorbeeld, een naturalisatiedocumentmet een adres dat bevestigd van hem was. U kunt geen geloofwaardige conclusie trekken als u deze conflicten niet hebt opgelost.
-
Voeg een goed beargumenteerde en samenhangende geschreven conclusie toe:
Wat is de essentie van hetgeen u hebt gevonden? Hoe bent u van alle losse bewijsstukken gekomen tot de gemaakte conclusies? Professionele genealogen verbinden alle stukjes. Door uw redenering te documenteren, verwijdert u de kans dat u klakkeloos een idee overneemt, of dat u niet al het bewijs in overweging hebt genomen.
Raakt u ontmoedigd door de GPS? Worden uw ogen glazig? Dat geeft niet.
Zelfs als u geen professionele genealoog bent en ook geen plannen hebt om er een te worden, is er een ding dat u kunt doen wanneer u aan uw stamboom werkt en wat ook wel de gezond verstand-norm wordt genoemd: Wees bij het analyseren van documenten altijd sceptisch als u schijnbaar onlogische informatie toevoegt aan uw stamboom. Families volgen, over het algemeen, deze redenaties van gezond verstand. Dat moet uw stamboom ook doen. Natuurlijk, soms zijn er buitengewone omstandigheden bij families, maar dat zijn uitzonderingen, niet de regel.
Er is een principe dat wordt gebruikt in de wetenschap dat Ockhams scheermes wordt genoemd, dat voorschrijft dat de meest waarschijnlijke uitleg voor iets ook de meest eenvoudige en minst gecompliceerde is. Ik beoefen graag iets wat ik “Ockhams scheermes-genealogie” noem: Bij het evalueren van genealogische opties, moet u onthouden dat vaak het minst ingewikkelde antwoord het juiste is. Dat betekent dat u zich moet richten op de basischronologie en geografie, wat niet heel moeilijk hoeft te zijn.
Ik kan niet geloven dat ik dit moet zeggen, maar door naar heel veel stambomen te hebben gekeken in de loop der jaren, doe ik het toch: Kinderen kunnen niet eerder dan hun ouders worden geboren. En u kunt niet emigreren naar een nieuw land voordat u wordt geboren of in het leger dient na uw overlijden. Ik weet het, ik weet het, raar hè? Maar voordat u Mary Farnsworth (geboren in 1788) en Josiah William Elliott (geboren in 1785) toevoegt als de ouders van Josiah William Elliott Jr. (geboren in 1777), moet u stoppen en even erbij stilstaan. Dat kan gewoon niet.
Denk op een vergelijkbare manier aan de beperkingen van de menselijke biologie. Een man kan geen kind verwekken als hij 10 jaar oud is. Een moeder kan niet 90 jaar oud zijn als ze bevalt, bijbelverhalen daargelaten. Volle broers en zussen kunnen niet vier maanden na elkaar worden geboren. Tuurlijk, mensen trekken rond, maar over het algemeen krijgen ze geen kinderen op drie verschillende continenten in drie jaar. Als Jacob en Ida Rosenstein kinderen zouden hebben gehad in Zjytomyr, Oekraïne in 1891, 1893, 1897 en 1899, moet u sceptisch zijn over de aanname dat hun zoon Hyman in 1896 in Argentinië werd geboren, en u moet dit feit zeker niet opnemen in uw stamboom tenzij u waterdicht bewijs hebt. Daarnaast, als het bewijs wijst op een geboortejaar van 1910 of 1911, is het erg onwaarschijnlijk dat de overlijdensakte van iemand die is geboren in 1927 dezelfde persoon is, dus denk lang en hard na voordat u deze aan uw stamboom toevoegt. Klinkt misschien overdreven? Maar u zult verbaasd staan van het aantal keer dat ik stambomen heb gezien met precies dit soort opvallende fouten.
Het geweldige nieuws voor beginners is dat MyHeritage een ingebouwde functie heeft die de controle consistentie wordt genoemd, die veel fouten aangaande gezond verstand vrijwel moeiteloos kan elimineren. Ga naar de controle van de consistentie via het vervolgkeuzemenu onder “Stamboom” op de MyHeritage-startpagina. De controle markeert dit soort fouten – vrouwen die 70 jaar jonger zijn dan hun echtgenoten, mensen die 130 jaar oud worden of ouders die later dan hun kinderen worden geboren – en kunnen deze fouten verhelpen met een klik op een knop.
Dus, de volgende keer dat u ervoor gaat zitten om aan uw stamboom te werken, moet u even stilstaan bij uw manier van denken. In plaats van een informatiestofzuiger te zijn die elk document dat op uw pad komt opneemt, moet u zichzelf liever beschouwen als een informatiewachter: Wees sceptisch en laat geen informatie door richting uw stamboom tot u uw best hebt gedaan om te bevestigen dat die informatie het verdient om toegang te krijgen.
