Bronvermeldingen zijn misschien niet het meest glamoureuze aspect van genealogie, maar ze zijn beslist een van de belangrijkste. Elke paar extra minuten die u neemt om duidelijk te noteren waar u de informatie, foto of het document vandaan hebt dat u aan uw stamboom hebt toegevoegd, is tijd die goed is besteed. Citaten houden uw stamboom accuraat en zorgen ervoor dat uw stappen makkelijk te traceren zijn, wat u later tijd kan besparen wanneer u uw bronnen moet natrekken of opnieuw bekijken.
In dit artikel bekijken we de verschillende types van bronnen waaruit u genealogische informatie kan putten en hoe u ze het best kan citeren in uw onderzoek.
Wat is genealogische bron?
Een genealogische bron is alles wat informatie verschaft die relevant is voor uw stamboom.
Dat kan omvatten:
- Officiële documenten
- Gesprekken of interviews met familieleden
- Persoonlijke documenten, zoals brieven of dagboeken
- Persoonlijke voorwerpen met inscripties
- Foto’s
- Kranten
- Jaarboeken
- Websites
U kunt zelfs informatie vinden in “onconventionele” genealogische bronnen zoals juwelen, reis- en vrijetijdsdocumenten zoals paspoorten en ticketstrookjes, of oude boeken.
Hoe betrouwbaar zijn uw bronnen?
Niet alle bronnen zijn gelijk. Als stelregel geven onderzoekers de voorkeur aan primaire bronnen: dat wil zeggen bronnen die rechtstreeks afkomstig zijn, van directe getuigen. Als u bijvoorbeeld precies wilt weten wanneer en waar u bent geboren, dan zijn de beste bronnen uw biologische moeder (die er zeker bij was) of een geboorteakte (die kort na de gebeurtenis is opgemaakt op basis van de getuigenverklaringen van directe getuigen). Beide bronnen zijn primaire bronnen.
Secundaire bronnen zijn bronnen die voortkomen uit secundaire kennis of die informatie uit primaire bronnen hebben gehaald om ze te analyseren: een geschiedenisboek dat bijvoorbeeld een dagboek of een brief vermeldt en de inhoud ervan onderzoekt, is een secundaire bron. De betrouwbaarheid van een secundaire bron hangt sterk af van wie de bron heeft samengesteld en hoe rigoureus en nauwkeurig zij de informatie hebben opgetekend.
Toch zijn niet alle primaire bronnen betrouwbaarder dan secundaire. Immigratiedocumenten, bijvoorbeeld, zijn een primaire bron van informatie over de immigratie van een voorouder. Maar de persoon die de informatie vastlegde kan dit verkeerd hebben gedaan als gevolg van een menselijke fout, of de immigrant kan ervoor hebben gekozen informatie te verbergen of te veranderen wanneer hem daarom werd gevraagd. Zelfs een directe getuige herinnert zich niet altijd alle details precies juist. Het menselijk geheugen kan zich best wispelturig voordoen.
Benader bronnen altijd met een gezonde dosis wantrouwen. U kunt best een aantal zaken naast elkaar leggen en meer dan één betrouwbare bron voor een bepaald stuk informatie vinden alvorens het als waarheid aan te nemen.
Wat is een bronvermelding?
Een bronvermelding is een noot die de lezer vertelt waar een bepaald stuk informatie vandaan komt. De noot kan worden toegevoegd als een voetnoot, als een eindnoot, of tussen haakjes.
In uw MyHeritage stamboom kunt u een citaat toevoegen voor elk vastgelegd feit in het profiel van een persoon. Bronvermeldingen worden ook automatisch toegevoegd wanneer u een Smart Match™ of Record Match bevestigt en alle informatie van de match in uw stamboom opneemt. We zullen verderop in detail ingaan op bronvermeldingen op MyHeritage.
Waarom is het belangrijk om uw bronnen te citeren?
Wanneer wij bronnen citeren, maken wij het mogelijk voor onszelf of iemand anders om onze stappen te herhalen en onze resultaten in de toekomst te repliceren.
Dit is niet alleen nuttig omdat het de geloofwaardigheid van onze stamboom verhoogt, maar ook omdat het ons, of een toekomstige onderzoeker, veel gemakkelijker maakt om informatie die we hebben opgenomen te bevestigen. Het kan ons zelfs toestaan nieuwe of andere informatie te ontdekken door de bron opnieuw te bekijken en details op te merken die we de eerste keer misschien over het hoofd hebben gezien.
U hebt bijvoorbeeld de meisjesnaam van een overgrootmoeder aan uw stamboom toegevoegd op basis van een kopie van lage kwaliteit van een overlijdensakte die u van een staatsarchief hebt ontvangen. Twintig jaar later ontdekt u dat die specifieke aktenverzameling als scans van hoge kwaliteit is geüpload naar uw favoriete genealogie-website (MyHeritage, natuurlijk). U vindt het document, en in deze veel duidelijkere weergave van het document merkt u dat u mogelijk enkele letters in de naam verkeerd gelezen hebt uit de kopie van lage kwaliteit. Omdat u die kopie als bron hebt aangehaald, kunt u de nieuwe informatie met een gerust hart vastleggen op basis van de betere kwaliteit bewijsmateriaal.
Welke informatie hoort te worden opgenomen in een bronvermelding?
Er bestaan talloze modellen voor het noteren van een citaat die u precies vertellen hoe u de bron hoort te noteren. Deze modellen zijn nuttig, maar het is meer een kunst dan een wetenschap. Uw belangrijkste doel bij het noteren van een citaat is ervoor te zorgen dat degene die het leest, precies weet waar hij de bron kan vinden. Het hoeft dus niet volgens een bepaalde formule. Zolang het maar duidelijk is en zo veel mogelijk details bevat.
Volgens Elizabeth Shown Mills, auteur van Evidence Explained: Citing History Sources from Artifacts to Cyberspace, maakt een goede bronvermelding het makkelijk om de bron op te sporen. Een goede bronvermelding maakt ook duidelijk wat voor soort bron het is en hoe betrouwbaar die is. Haar boek biedt gedetailleerde en logische formules om te volgen bij het citeren van welke soort bron ook.
Bronvermeldingen op MyHeritage
U kunt op twee manieren bronvermeldingen toevoegen op MyHeritage: automatisch of handmatig.
Automatische bronvermeldingen
Bronvermeldingen worden automatisch toegevoegd wanneer u een Smart Match™, Record Match, of Instant Discovery™ bevestigt en informatie aan uw stamboom toevoegt. Een Smart Match™ of Instant Discovery™ bronvermelding laat u weten uit welke stamboom de informatie afkomstig is, terwijl een Record Match een link toevoegt naar het originele record op MyHeritage. U kunt ook een record opslaan in het profiel van een persoon in uw stamboom bij het zoeken naar documenten in de MyHeritage historische collecties. Wanneer u dat doet, zal er automatisch een bronvermelding worden toegevoegd.
Bronvermeldingen handmatig toevoegen
Natuurlijk zijn andere stambomen en historische documenten niet de enige belangrijke bronnen van genealogische informatie. Veel van uw informatie kan afkomstig zijn van gesprekken of interviews met familieleden, persoonlijke documenten, of memorabilia. U kunt een bronvermelding toevoegen op de volledige ‘Profiel Bewerken’ pagina van een individu: open het ‘Profiel Bewerken’ venster, ofwel door te klikken op het potloodicoon op de kaart van die persoon, ofwel door te klikken op de “Bewerken” knop in het linker profielpaneel. Klik vervolgens op “Meer bewerken” in de link onderaan het venster.
U kunt een algemeen broncitaat toevoegen voor alle informatie die u over die persoon heeft door “Mijn broncitaten” in het linkermenu te selecteren.
Echter, met het oog op “hoe meer gegevens, hoe beter,” kunt u best specifieke bronnen voor aparte feiten toevoegen. U kunt dat doen door de “Al mijn feiten” sectie te selecteren in het linkermenu en te klikken op “Bronvermelding toevoegen” onder het relevante feit.
Invullen van de citaatvelden
Het “Citaat toevoegen” formulier heeft een aantal velden die u vragen om zoveel mogelijk gedetailleerde informatie toe te voegen.
Bron:Dit drop-down menu laat u toe te kiezen uit bronnen die u reeds geciteerd hebt in uw stamboom. Als uw bron nog niet in deze lijst voorkomt, kunt u klikken op “Nieuwe bron toevoegen”. Dit opent een pop-up venster waar u gedetailleerde informatie over de bron kunt invullen: de titel, een afkorting, de auteur, de uitgever, de instantie, een gedetailleerde beschrijving, en eventuele media die bij de bron horen, zoals afbeeldingen of audiobestanden.
Citaattekst: Hier kunt u een exact citaat uit de bron toevoegen en/of een meer gedetailleerde beschrijving van waar in de bron de informatie zich precies bevindt. Als de bron bijvoorbeeld een opgenomen interview is met uw oudtante Mabel, kunt u de tijdstempel vermelden waar de relevante informatie wordt vermeld.
Pagina/URL: Als de bron op het internet te vinden is, kunt u hier een link naar de bron toevoegen.
Vertrouwen: Volgens de tip van Elizabeth Shown Mills hierboven kunt u hiermee vastleggen hoe betrouwbaar u deze informatie acht. Uw oudtante Mabel heeft mogelijk een gebrekkig geheugen of durft weleens de feiten te verdraaien. Daarom kunt u misschien best “Twijfelachtige betrouwbaarheid van bewijsmateriaal” selecteren.
Datum: Hier kunt u de datum toevoegen waarop de informatie werd opgenomen. Dat is bijvoorbeeld de datum waarop het document werd opgesteld, het interview heeft plaatsgevonden, etc.
Foto: Hier kunt u een gescande afbeelding of screenshot van de bron in kwestie uploaden. Dit kan zeer nuttig zijn, vooral wanneer het gaat om handgeschreven documenten, omdat u misschien terugkeert naar het origineel en merkt dat u de tekst verkeerd hebt gelezen of verkeerd hebt genoteerd de eerste keer dat u het bekeek. Naarmate u meer documenten leert ontcijferen, zult u beter getraind raken in het lezen van handschriften, zodat iets wat u enkele jaren geleden niet kon opmaken, u nu plots duidelijker kan zijn.
De essentie
Het toevoegen van bronvermeldingen kan een heuse taak zijn, vooral als u op dreef bent en staat te popelen om naar de volgende ontdekking over te gaan! Maar u zult uzelf in de toekomst dankbaar zijn dat u de tijd hebt genomen om uw bronnen te noteren. Ook de toekomstige generaties die uiteindelijk uw onderzoek zullen erven en koesteren, zullen u dankbaar zijn.
