Veel DNA-tests, zoals de MyHeritage DNA-test, bieden een lijst met DNA-matches als onderdeel van uw resultaten. DNA-matching identificeert in feite segmenten van gedeeld DNA tussen u en andere personen, en geeft vervolgens een lijst met mensen wiens DNA overeenkomt met dat van u.
Maar wat houdt het precies in om gedeeld DNA te hebben? Betekent het delen van DNA noodzakelijkerwijs dat je verwant bent? Dit is wat u moet weten over gedeeld DNA.
Wat is gedeeld DNA?
Het concept van “gedeeld DNA” is eigenlijk een beetje misleidend. Alle mensen delen DNA, niet alleen met elkaar, maar met elk levend wezen op aarde! Ongeveer 99,9% van het menselijk DNA is identiek van persoon tot persoon.
Maar als we het hebben over gedeeld DNA in de context van genetische genealogie, hebben we het over het kleine percentage DNA dat verantwoordelijk is voor alle variatie tussen mensen. DNA-matching werkt door dat deel van het DNA te onderzoeken en SNP’s (single nucleotide polymorphisms) te identificeren: variaties in basenparen van DNA die helpen uw DNA te onderscheiden van dat van de meeste andere mensen. U kunt meer lezen over hoe DNA-matching werkt in dit artikel: Hoe werkt DNA-matching?
Dus als u bijvoorbeeld 50% van uw DNA deelt met een ouder of kind, betekent dit niet dat u 50% van je gehele genetische code deelt. Net als bij andere mensen is uw DNA voor ongeveer 99,9% identiek. 50% van uw DNA met iemand delen betekent dat u 50% deelt van het relatief kleine deel van het DNA dat tussen mensen verschilt.
Wanneer u een DNA-match op MyHeritage beoordeelt, wordt de hoeveelheid gedeeld DNA aangegeven op de matchkaart en op de pagina ‘DNA Matches bekijken’:
De hoeveelheid gedeeld DNA wordt gemeten in percentages of in centimorgans (cMs), een eenheid voor het meten van de lengte van DNA-segmenten.
Hoeveel DNA deelt u met uw ouders?
U erft ongeveer 50% van uw DNA van elke ouder, of ongeveer 3700 cM. Merk op dat het percentage niet precies 50% zal zijn, omdat er bepaalde delen van uw DNA zijn die u alleen erft van uw moeder (zoals mitochondriaal DNA) of uw vader (zoals het Y-chromosoom).
Hoeveel DNA delen broers en zussen?
Volle broers en zussen delen over het algemeen ergens tussen ongeveer 2200 cM tot ongeveer 3400 cM DNA, of ongeveer 37,5-61%. De reden dat het antwoord varieert van broer of zus tot broer of zus is recombinatie: terwijl ze allebei 50% van hun DNA van dezelfde twee mensen hebben gekregen, is de exacte 50% die ze hebben geërfd willekeurig.
Dit betekent dat een bepaalde SNP van een van de ouders kan worden geërfd door beide broers en zussen, door geen van beiden, of door slechts één van hen. U kunt hier meer lezen over de variaties in het DNA van broers en zussen: Kunnen broers en zussen verschillende etniciteitsschattingen hebben? of hier: Waarom heb ik een DNA-match die niet overeenkomt met mijn broer of zus?
De uitzondering op deze regel zijn identieke tweelingen: identieke tweelingen zijn ontstaan uit een bevruchte eicel die in tweeën splitst, wat betekent dat ze allebei dezelfde combinatie van DNA hebben en dat hun DNA 100% identiek is.
Halfbroers en -zussen zullen ongeveer half zoveel DNA delen als volle broers en zussen, maar nogmaals, dit is gemiddeld en het percentage kan variëren als gevolg van recombinatie.
Overzicht van gedeelde DNA percentages
U kunt de gedeelde DNA-kaart hieronder raadplegen om te zien hoeveel DNA u deelt met verschillende familieleden:
Kan men DNA delen en niet verwant zijn?
Ja… of nee, afhankelijk van hoe we ‘verwant’ definiëren. Zoals hierboven uiteengezet, delen we DNA met alle mensen en alle levende wezens. We hebben allemaal gemeenschappelijke voorouders, het is gewoon een kwestie van hoeveel miljoenen jaren je teruggaat!
Maar hoe zit het met de SNP’s waar MyHeritage naar kijkt om DNA-matches te bepalen? Is het mogelijk om DNA-segmenten te delen met een persoon, en die persoon in uw DNA-matches op te duiken, ook al heeft u geen gemeenschappelijke voorouders uit het relatief recente verleden?
Het antwoord is ja. Het is mogelijk om DNA te delen – dat wil zeggen identieke SNP’s te hebben – met een persoon die geen gemeenschappelijke voorouder met u heeft uit het recente verleden. Deze situatie staat bekend als “identiteit per staat” (IBS): de overeenkomst in uw SNP’s is ofwel een onafhankelijke, willekeurige gebeurtenis, of werd geërfd van een veel verder weg gelegen voorouder. “Identiteit door afstamming” (IDB) is wanneer uw gedeelde SNP’s zijn geërfd van een recentere voorouder.
Hoe verder de DNA-match verwijderd is en hoe minder DNA u deelt, hoe kleiner de kans dat u een recente gemeenschappelijke voorouder hebt met die match. Dit geldt met name voor endogame populaties, dat wil zeggen populaties waarvan de leden generaties lang binnen de gemeenschap zijn getrouwd – zoals Ashkenazische joden. Leden van deze populaties kunnen aanzienlijke hoeveelheden DNA delen zonder een recente gemeenschappelijke voorouder te hebben.
One important way to tell if a DNA match is really related to you is to take a look not only at the overall amount of shared DNA, but at the length of the DNA segments you share. A longer shared segment indicates a greater likelihood that you are related. The length of the longest shared DNA segment will appear on the DNA match card and on the Review DNA Match page, and you can also view all your shared segments on the Chromosome Browser. You can learn more here: What Is A Good DNA Match From A Research Perspective?
Een belangrijke manier om te zien of een DNA-match echt iets met u te maken heeft, is door niet alleen te kijken naar de totale hoeveelheid gedeeld DNA, maar ook naar de lengte van de DNA-segmenten die u deelt. Een langer gedeeld segment geeft een grotere kans aan dat u verwant bent. De lengte van het langste gedeelde DNA-segment verschijnt op de DNA-matchkaart en op de pagina ‘DNA Matches bekijken’. Ook u kunt ook al uw gedeelde segmenten bekijken in de chromosomenbrowser. U kunt hier meer informatie vinden: Wanneer heb je een sterke DNA-match?
Benieuwd wie DNA met jou deelt? Bestel vandaag nog uw MyHeritage DNA-kit.
